Pewnego wieczoru Sir Laurence Olivier, po zakończeniu niesamowitego występu Otella, poszedł do garderoby i zamknął się, nie chcąc nikogo widzieć. Kolega zapukał i zapytał, w czym problem: „Czy nie zdawałeś sobie sprawy, że jesteś bardzo dobry?” - Oczywiście zdałem sobie z tego sprawę - powiedział Olivier - ale nie wiem dlaczego. Już. Dlaczego niektórzy aktorzy są niezwykli, przekonujący i charyzmatyczni, a inni nie?
Ken Rea, Nowozelandczyk, 72 lata, po trzydziestce w Londynie, nauczyciel aktorstwa w Guildhall School of Music and Drama, podróżował po świecie, studiując teatr balijski i kabuki w Japonii i był nauczycielem wielu gwiazd, od Michelle Dockery, Lady Mary of Downton Abbey po Orlando Bloom do Jamesa Bonda Daniela Craiga.
Napisał książkę (L'attore extraordinario, wydawca Franco Angeli), w której opowiada o swoich doświadczeniach jako nauczyciel, ilustruje wiele przydatnych ćwiczeń dla aktorów, a także próbuje odpowiedzieć na pytania, które wszyscy sobie zadajemy.
Dlaczego brytyjscy aktorzy są tacy dobrzy? O twoich szkołach?
Oczywiście istnieje długa tradycja. Jest też teatr szekspirowski. Ale prawdziwą różnicę robią oni, aktorzy. Był taki moment, kiedy w Guildhall nagle grupa studentów zaczęła robić wspaniałe kariery. Nasza metoda była zawsze ta sama, więc to uczniowie robili coś więcej i lepiej. Na przykład moim pierwszym odnoszącym sukcesy uczniem był Ewan McGregor. Dostał się do klasy wcześniej i wyszedł jako ostatni. Włożył ciepło w to, co robił, nigdy się nie poddawał.
Czy zaangażowanie jest warte więcej niż talent?
Jest prawie naukowy. Na przykład przeprowadzono badania dotyczące laureatów Nagrody Nobla. Większość z tych, którzy je wygrywają, nie ma najwyższego IQ. Ten, kto zdobył najwięcej złotych medali w jeździe na łyżwach na igrzyskach olimpijskich, to ta sama osoba, która upadła nieskończoną liczbę razy. Dotyczy to również aktorów: im więcej ćwiczą, tym lepiej.
We włoskiej mentalności związanej z kinem neorealistycznym mamy skłonność do myślenia, że aktorem może być każdy.
To częściowo prawda. Ale spektakle na wysokim poziomie są osiągane powoli, rok po roku, film po filmie, zachowując stały poziom energii i entuzjazmu. Niewielu się to udaje. Aktorzy, zwłaszcza kobiety, żyją zawodem, zawsze czując się trochę ofiarami, czekając na telefon, który wszystko zmieni. Na przesłuchania przychodzą z radością „dziękuję, co za zaszczyt być odebranym”. Błędny. Aktor musi być pewien swoich umiejętności. Ale możesz mieć to bezpieczeństwo tylko wtedy, gdy jesteś zawsze gotowy, z wysportowanym ciałem, wyszkolonym głosem i przygotowanym umysłem. W wieku 60 lat Laurence Olivier brał lekcje raz w tygodniu!
Dużo dyscypliny.
Dla mnie to ciągłe napięcie między dyscypliną a spontanicznością tworzy wielkiego aktora, to znaczy jest rygorystycznym sportowcem w życiu, ale zawsze zachowuje to, co nazywam poczuciem zagrożenia na scenie.
To jest?
Nie daj się przewidzieć, pozwól widzowi uwierzyć, że nie wie, co zrobi bohater. I pozwól działać wyobraźni. Przykład: jesteś aktorem, któremu proponują zostać piratem. Możesz studiować stare filmy i oglądać obrazy z epoki: pojawi się poprawna, filologiczna interpretacja. Ale jeśli masz fantazję wyobrazić sobie pirata jako dziewiętnastowieczną wersję gwiazdy rocka, jesteś Johnnym Deppem.
Jednak dzięki piratom …
Wiem. Depp stał się prawie punkcikiem. Ale talent to jedno, a kariera to drugie. Mój uczeń Joseph Fiennes świetnie rozpoczął przygodę z Zakochanym Szekspirem, a potem prawie zniknął. Nie przestał jednak robić teatru, nawet z prowincjonalnymi zespołami, a kiedy wrócił na tor z serialem (Opowieść podręcznej, red.), Publiczność zdała sobie sprawę, że nie jest byle kim. Kiedy widzowie odkryli Damiana Lewisa, innego mojego ucznia w Ojczyźnie, nie wiedzieli, że pochodzi on z lat teatralnych, małych ról, ciągłego i ciągłego ruchu.
Więc wielki sukces jako młodego mężczyzny jest niewskazany?
Tak, wczesny exploit jest niebezpieczny. Jednocześnie rozpoczynanie od małych kwot może być mocną stroną. Były aktor dziecięcy jest ogólnie super profesjonalistą, który uczył się obserwując dorosłych. Potwierdź moją tezę: im więcej pracujesz, tym jesteś lepszy.
Czy to nie zależy również od reżyserów?
Wielu reżyserów uwielbia reżyserować aktorów i wydobywać to, co najlepsze, inni po prostu patrzą na kadry. Pewien student powiedział mi, że wziął udział w filmie wojennym wyreżyserowanym przez reżysera, który nie interesował się aktorami. Pewnego dnia mój uczeń nosił naszyjnik z pereł na mundurze. Reżyser nie zauważył.
Porównajmy wspaniałą angielską aktorkę ze wspaniałą Amerykanką: Helen Mirren kontra Meryl Streep
Jako młoda dziewczyna Helen Mirren była uważana za seksowną aktorkę, klasyczną piękność. Meryl nie była tego rodzaju pięknością i wpłynęło to na ich karierę. Mirren był najlepszy, kiedy dorósł, w dojrzałych rolach. Jako młody człowiek Meryl skupiła się na technice, umiejętnościach transformacji, akcentach. W tamtym czasie wydawało mi się to trochę nudne, za dużo można było dostrzec sztuczki związane z handlem. Wydaje mi się teraz lepsza: może ma więcej zabawy.
Obie zdobyły Oscara grając prawdziwe postacie: Elżbietę II i Margaret Thatcher.
To wirtuozeria, na którą może sobie pozwolić niewielu aktorów i aktorek. Mogliby.
Czy makijaż protetyczny, ten z wyrzeźbionymi protezami, który dziś jest coraz doskonalszy i bardziej realistyczny, pomaga, czy nie? Czy nie maskuje za bardzo twarzy aktora? Widzę makijaż Churchilla i nie widzę Gary'ego Oldmana.
Ale to pod maską pojawiają się wielkie. Ponieważ pracują nad wszystkim innym: chodzeniem, głosem, gestami, intencją, z jaką wypowiadane są linie. Sztuka jest tam, a nie w makijażu. Pomyśl o Claire Foy w The Crown: bardzo wiarygodnej młodej Elżbiecie, która nie wygląda zbyt podobnie do niej.
Były skargi, kiedy została zastąpiona przez Olivię Colman.
Widzowie przyzwyczaili się do utożsamiania królowej z Claire! Wiem, że toczyły się wielkie dyskusje na temat koloru oczu. Próbowali założyć jej niebieskie soczewki kontaktowe, aby upodobnić ją do królowej i Claire. Ale Olivia powiedziała, że nie ma ochoty zachowywać się z innym wyglądem niż jej. Jak dla mnie jest bardzo dobra, nawet z brązowymi oczami.
Przybieranie na wadze i mięśnie, utrata wagi: czy po tych szczegółach oceniasz wielkiego aktora?
Nie. Chociaż drastyczne zmiany przynoszą sławę i nagrody, ważniejsze jest dla mnie zdrowie. Aktor jest sportowcem, nie może zagrozić swojemu dobrostanowi fizycznemu. Możesz być doskonałymi wykonawcami nawet bez diet głodowych.
