Dzięki znacznemu postępowi w diagnostyce i leczeniu, pacjenci z rakiem mają dzisiaj zupełnie inne perspektywy niż w przeszłości. Wielu z nich staje się „długoterminowymi ocalałymi”, terminem używanym do określenia tych, którzy mają taką samą oczekiwaną długość życia jak osoby, u których nie zdiagnozowano raka („wyzdrowieni”), ale także tych, którzy pomimo remisji klinicznej, żyj z minimalnym ryzykiem nawrotu choroby.
To rosnąca społeczność: w Stanach Zjednoczonych w 1975 roku było 3,6 miliona osób, które przeżyły raka. Liczba ta wzrośnie do 2040 r. do 26,1 mln. Ta faza przeżycia jest coraz częściej badana z epidemiologicznego i klinicznego punktu widzenia, mierząc fizyczne i psychiczne następstwa u pacjentów, w każdym przypadku poddawanych okresowym kontrolom.Konieczne jest zwrócenie uwagi na odległe powikłania terapii, takie jak możliwość rozwoju wtórnych nowotworów i innych chorób wywołanych przez zabiegi, ale także na jakość życia, jaką należy zagwarantować w trakcie i po leczeniu.
Jakość życia – QoL
Jakość życia jest parametrem uznawanym za ważny w ocenie leczenia, zarówno przez organy regulacyjne, jak i Skalę Korzyści Klinicznych ESMO, skalę oceny nowych leków przeciwnowotworowych, która ustala kilka podstawowych kryteriów, w tym fakt, że jakość życia powinna być zawsze obecna wśród pytań badawczych, przynajmniej jako drugorzędowy punkt końcowy.
Wyniki zgłaszane przez pacjentów – PRO
Dzięki ustrukturyzowanym kwestionariuszom możliwe jest zbieranie tzw. wyników zgłaszanych przez pacjentów bezpośrednio od pacjenta i bez filtra jakiegokolwiek operatora, lekarza lub w inny sposób (wyniki zgłaszane przez pacjentówPROs), o objawach, ich częstotliwości i nasileniu, ewentualnych skutkach ubocznych, a dokładnie jakości życia.WykorzystaniePRO, zarówno w badaniach klinicznych, jak iw codziennej rutynie klinicznej, pozwala na zebranie różnego rodzaju ważnych informacji.
Jakość życia za mało obecna w badaniach i publikacjach
Czy naprawdę jakość życia jest parametrem branym pod uwagę w badaniach klinicznych w onkologii? Takie pytanie zadał zespół włoskich badaczy, którzy przeanalizowali badania III fazy, dotyczące leczenia dorosłych pacjentów z guzami litymi, z chorobą początkową i zaawansowaną, opublikowane w jedenastu najważniejszych czasopismach naukowych na przestrzeni dekady (2012-2021).
Autorzy porównali publikacje z pięciolecia 2012-2017 z publikacjami z drugiego pięciolecia 2017-2021 pod kątem uwzględnienia jakości życia w projekcie badania oraz uwzględnienia jakości życia wyników życiowych uzyskanych w publikacjach pierwotnych. Badanie zostało opublikowane w BMJ Oncology i pokazuje, że rozpowszechnienie jakości życia w onkologicznych badaniach klinicznych, a także kompletność prezentacji wyników w publikacjach są nadal w dużej mierze nieoptymalne.
Uczynienie danych warunkiem koniecznym publikacji
W porównaniu z badaniami z lat 2012-2017 najnowsze badania wskazują na większą dbałość o jakość życia: odsetek osób zaliczających ją do punktów końcowych wzrósł z 52,9% do 67,8%.
Pozytywny wynik, osłabiony jednak faktem, że wyniki dotyczące jakości życia pojawiają się w głównych publikacjach badania tylko w 52,1% przypadków, odsetek niezadowalający i niższy niż w okresie 2012- 2017 r., który wyniósł 62%.
Obecność jest znacznie niższa w czasopismach o wysokim współczynniku wpływu: autorzy sugerują, że jednym ze sposobów na udostępnienie danych dotyczących jakości życia byłoby uczynienie z nich wymogu publikacji, w tym sensie „redaktorzy czasopism naukowych mogą jest kluczem do poprawy terminowego przesyłania wyników zgłaszanych przez pacjentów”.
