Strach zwykle wyzwala w mózgu reakcję stresową, która zwiększa produkcję adrenaliny i kortyzolu, hormonu wytwarzanego przez komórki nadnerczy w odpowiedzi na hormon przysadki mózgowej ACTH. Często określany jest mianem „hormonu stresu”, ponieważ jego produkcja wzrasta podczas epizodów stresu psychofizycznego, na przykład podczas gorącej dyskusji, kiedy jest się zaniepokojonym lub przestraszonym, ale także po intensywnych i długotrwałych ćwiczeniach fizycznych czy operacjach. Ale jeśli strach jest „udawany” lub dla zabawy, wszystko się zmienia. Korzyści dla mózgu. Wyjaśnił nam to profesor Antonio Uccelli, jeden z odnoszących największe sukcesy neuronaukowców i dyrektor naukowy San Martino di Genova.
Udawanie strachu jest dobre dla mózgu: dlatego
Strach i rozwiązanie strachu, żart, fikcja i rzeczywistość. Aby wyjaśnić fascynację horrorem, Antonio Uccelli, jeden z najbardziej uznanych neurobiologów i dyrektor naukowy San Martino di Genova. Podsumowując, dreszcz „zdrowego” strachu budzi ciało i wywołuje chemiczną burzę strachu i ulgi. „Sygnały strachu pochodzą z ciała migdałowatego, jądra w kształcie migdała znajdującego się głęboko w mózgu, które moduluje reakcję strachu”.
«W aktywizującej, potencjalnie niebezpiecznej sytuacji, ciało migdałowate stymuluje podwzgórze, które kaskadowo wpływa na współczulny układ nerwowy i korę nadnerczy – powodując nagły przypływ hormonów i wyzwalając reakcję walcz lub uciekaj », wyjaśnia Uccelli.
Co powoduje strach w ciele
Strach zwykle wyzwala cały szereg reakcji fizjologicznych, które pomagają organizmowi przygotować się do ucieczki, do obrony.„W ramach reakcji walcz lub uciekaj, poprzez te systemy, w tym wzrost adrenaliny, zwiększa się czujność i reakcja na bodźce zewnętrzne. Aby przygotować się do konfrontacji, przyspiesz tętno i przepływ krwi do mięśni, przyspiesz oddech i zwiększ poziom glukozy we krwi, dając organizmowi szybki zastrzyk energii, gotowy do działania.
Jak mózg przetwarza strach
«Chociaż zrozumieliśmy niektóre aspekty sieci neuronowych strachu i sposób, w jaki koordynują one zachowanie, wciąż pozostaje wiele niewiadomych», wyjaśnia Matteo Pardini, profesor nadzwyczajny neurologii w San Martino i Uniwersytecie w Genui oraz ekspert ds. nauki kognitywne. «Kiedy jesteśmy wystawieni na bodźce zmysłowe lub potencjalnie zagrażające środowisko, w mózgu aktywowane są dwie ścieżki.
Pierwszy – wyjaśnia neurobiolog – jest szybki: informacja trafia do wzgórza czuciowego, a następnie do ciała migdałowatego, umożliwiając natychmiastowe działanie na zagrażające bodźce.
Drugi sposób jest wolniejszy i bardziej pośredni: informacje są przesyłane ze wzgórza do kory mózgowej, najbardziej zewnętrznej warstwy mózgu, związanej ze świadomością, rozumowaniem i pamięcią. To pozwala nam na analizę zagrożenia i pozwala określić, czy jesteśmy w realnym niebezpieczeństwie.”
Po co jest wspomnienie strachu
«Nie wiemy dokładnie, gdzie w mózgu pojawia się uczucie strachu – kontynuuje Uccelli – ale jest prawdopodobne, że bierze się ono ze skoordynowanej aktywacji sieci obejmującej wiele obszarów mózgu. Jeśli zagrożenie zostanie uznane za rzeczywiste, inne obszary mózgu zostaną aktywowane, aby zainicjować skoordynowaną reakcję na możliwe niebezpieczeństwo. Pamięć o zagrożeniu zostanie przeniesiona i zapisana w pamięci, poprzez aktywność hipokampu - wyjaśnia - tak, że przy kolejnym spotkaniu będziemy mogli zapamiętać i zidentyfikować zagrożenie" .
Strach przed zabawą to inna historia
«W rekreacyjnych formach strachu, od horrorów po bajki dla dzieci, jest właściwy punkt, w którym kontekst nie jest zbyt przerażający, ale też nie jest zbyt oswojony – dodaje Uccelli –. W tym momencie fala strachu, po której szybko następuje fala ulgi, powoduje uwolnienie przekaźników promujących dobre samopoczucie w mózgu (endorfiny i dopaminy) i wywołujących przypływ euforii», kontynuuje ekspert.
Granica udręki jest indywidualna
«Należy jednak pamiętać, że każdy z nas ma swoją własną granicę, poza którą nieszkodliwy strach może wywołać cierpienie. To, co dla jednej osoby może być dreszczem emocji, dla innej może być naprawdę przerażające. Więc w Halloween dobrze jest być odważnym, ale w ilościach dostosowanych do każdego” – podsumowuje profesor Uccelli.
