Zdarzyło się to każdemu, na pewno wielu: w chwili wielkiego stresu pocieszamy się jedzeniem. Niezależnie od tego, czy chodzi o czekoladę, lody czy chipsy, w takich przypadkach trzeba złagodzić napięcie, a dla wielu jest to najbardziej skuteczny i natychmiastowy sposób. Z wyjątkiem wtedy skruchy, jeśli nawet nie wstydu, za to, co zostało zrobione. To głód emocjonalny, a nie rzeczywista potrzeba apetytu, ale aktywowane uczucie emocji, zwykle negatywnych, prowadzi do żarłocznego jedzenia.
Głód emocjonalny, co to jest?
«Więc nie potrzeba fizyczna, ale emocjonalna, pilna i nagła, fachowo nazywana rakiem.Głód emocjonalny jest uruchamiany przez emocje, zwykle niepokojące, które prowadzą do poszukiwania i spożywania „pokarmu pocieszającego” w sposób słabo kontrolowany. Jest to skuteczne i szybkie rozwiązanie, aby stłumić odczuwany dyskomfort. W rzeczywistości nie jest to związane z klasyczną „pustką w żołądku”, którą odczuwa się, gdy jest się głodnym fizycznie» – wyjaśnia dr Michela Francia, psychoterapeutka, kierownik Szpitalnej Służby Psychologicznej Szpitala Miejskiego w Lecce.
Na poziomie fizycznym głód emocjonalny jest w rzeczywistości regulowany przez obwody hedoniczne, które są „ośrodkami przyjemności, które również regulują przyjmowanie pokarmu. Stąd bierze się bodziec do przyjmowania satysfakcjonujących pokarmów, takich jak słodycze i czekolada, które zawierają fenyloetyloaminę, substancję działającą na te szczególne obwody. I tu powstaje tzw. głód emocjonalny: nie jemy ze względu na potrzebę przyjmowania składników odżywczych, ale kierują nami mechanizmy przyjemności” – precyzuje dr Antonio Caretto, specjalista ds. endokrynologii i żywienia klinicznego w Città di Lecce Szpital.
Inny mechanizm niż głód fizyczny: uruchamiany przez obwody podwzgórza, jest to tzw. Ponadto, podczas gdy głód fizyczny można odłożyć w czasie, głód emocjonalny nie, ponieważ opiera się na nieodpartej potrzebie emocjonalnej, gdy jesteś zdenerwowany.
U podstaw głodu emocjonalnego przyczyny
Ale co powoduje głód emocjonalny? Fizycznie apetyt i nastrój są połączone przez ten sam neutroprzekaźnik, serotoninę. Jego niski poziom determinuje odchylenie tonu humoralnego. Można więc powiedzieć, że to, co jesz lub nie jesz, ma wpływ na Twój nastrój i emocje. Jednak za głodem emocjonalnym sprawa jest jeszcze bardziej złożona.
Przede wszystkim dzieje się to w okresach ekstremalnych lub dużego stresu lub odwrotnie podczas relaksacji. W przypadku kobiet nawet w okresie przedmiesiączkowym, kiedy na skutek zmian hormonalnych jemy w bardzo ograniczonym okresie, w sposób nieuporządkowany” – wyjaśnia dr Francia.
Problem jednak pojawia się, gdy takie zachowanie staje się rutyną: „W rzeczywistości, gdy aktywują się bardzo intensywne emocje, z którymi nie możesz sobie poradzić samodzielnie, szukasz natychmiastowej pomocy, która może uspokoić te niepokojące stany emocjonalne. A jedzenie jest jednym z nich, bardzo użytecznym w zachodnim społeczeństwie, a towarzyszy mu również alkohol, narkotyki, papierosy. Innymi słowy wszystko, co może prowadzić do uzależnienia i co w rzeczywistości nie rozwiązuje problemów i trudności, które wywołały przeszkadzające emocje, a tym samym stwarza poważniejsze konsekwencje» kontynuuje dr Francia.
Przekąski, frytki i słodycze wśród ulubionych pokarmów głodu emocjonalnego
Najbardziej poszukiwane jedzenie w tych przypadkach? Wszystko to jest „gotowe do użycia” jak przekąski, chipsy, słodycze, wędliny i lody, a powód jest bardzo prosty: w takich chwilach szukamy jedzenia, które nasyci poprzez stymulację produkcji serotoniny, neuroprzekaźnika dobrego nastroju .
Ale prawdziwy problem pojawia się później. Nie tylko dlatego, że bierze górę frustracja i poczucie winy, ale dlatego, że mamy tendencję do ponownego wpadania w to błędne koło, oprócz tego, że obfite spożywanie „śmieciowego” jedzenia powoduje fizyczne konsekwencje, takie jak choroby metaboliczne i nadwaga.
«W rzeczywistości fizjologia naszego przyjmowania składników odżywczych jest bardzo złożona i wymaga aktywacji po jedzeniu sygnałów, w tym sygnałów z żołądka i jelit kierowanych do ośrodków regulacji głodu zlokalizowanych w mózgu. Te w odpowiedzi odczuwają sytość i dlatego decydują o zakończeniu przyjmowania pokarmu. Natomiast w przypadku głodu emocjonalnego mechanizmy te nie zachodzą właśnie dlatego, że aktywowane są ośrodki przyjemności, które zarządzają tego typu doznaniami» – wyjaśnia dr Carretto.
Jak to kontrolować?
«Głód emocjonalny kontroluje się przede wszystkim poprzez próbę zrozumienia przyczyn, które go wywołały, naukę obserwacji i słuchania siebie, zastanawianie się, jakie emocje odczuwałeś przed uczuciem „głodu” i po spożyciu niekontrolowanego jedzenia.Co więcej, ważne jest również zaakceptowanie faktu, że emocje nie są „niebezpieczne”, ale raczej pomagają lepiej się zrozumieć, na przykład za pomocą ćwiczeń oddechowych lub relaksacyjnych, sprowadzając je z powrotem do „bardziej znośnej” przestrzeni. Wreszcie nauka znajdowania alternatywnych strategii: na przykład oddalanie się od miejsc, w których żywność jest łatwiej dostępna i wykonywanie przyjemnych i uspokajających czynności. Strategią „zapobiegawczą” jest unikanie „pocieszających” pokarmów w spiżarni. Jeśli te próby modyfikacji emocji, myśli i zachowań w sposób bardziej adaptacyjny zawiodą, warto zwrócić się o pomoc do specjalisty psychoterapeuty” – wyjaśnia dr Francia.
W najpoważniejszych przypadkach, gdy dominuje otyłość, można również interweniować lekami działającymi na „ośrodki głodu i sytości”: pod ścisłym nadzorem lekarza można wdrożyć strategie regulacyjne za pomocą leków, które działają poprzez hamowanie głodu i wywoływanie wczesnej sytości, podsumowuje dr Caretto.
